Σκεύη Μαγειρικής, Σερβιρίσματος & Αποθήκευσης: Χύτρα ταχύτητας & Slow Cooker

Το όραμα της ομάδας μας είναι να προάγει μια ποικίλη, υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή που θα συμβάλλει στην υγεία και ευημερία των παιδιών από τη βρεφική ηλικία έως την ενήλικη ζωή. Στο πλαίσιο αυτό δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα υλικά με τα οποία έρχονται σε επαφή οι τροφές, καθώς και στο οικολογικό αποτύπωμα των νοικοκυριών μας.

Στην παρούσα ενότητα θα αναφερθούμε στα υλικά, στην ποιότητα, στην ασφάλεια, στις προδιαγραφές των σκευών, συσκευών ή αξεσουάρ που θα χρειαστούν για την προετοιμασία, προσφορά ή φύλαξη των τροφών όλης της οικογένειας, καθώς και στην περιβαλλοντική διάσταση των επιλογών μας.

Στην ίδια ενότητα
Σκεύη Μαγειρικής, Σερβιρίσματος & Αποθήκευσης: Υλικά Κατασκευής
Σκεύη Μαγειρικής, Σερβιρίσματος & Αποθήκευσης: Μαντέμι
Αξεσουάρ Κουζίνας: Επιφάνειες κοπής
Το μωρό μου ξεκινάει στερεές τροφές. Τι εξοπλισμό θα χρειαστώ;

Χύτρα ταχύτητας & Slow Cooker

Πρόκειται για ένα σκεύος και μια συσκευή μαγειρικής που, ενώ κυκλοφορούν στην αγορά εδώ και αρκετά χρόνια, η δημοφιλία τους έχει ανακάμψει τα τελευταία χρόνια λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής που απαιτεί ταχύτητα, αυτονομία και εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας.  

Η χύτρα ταχύτητας κλείνει ερμητικά παγιδεύοντας τον ατμό και αυξάνοντας την εσωτερική θερμοκρασία, με αποτέλεσμα το φαγητό να ψήνεται ταχύτερα, αλλά να δημιουργεί την αίσθηση του σιγομαγειρεμένου για ώρες. Χάρη στην υψηλή πίεση που ασκείται και στην υγρασία που εγκλωβίζεται στο εσωτερικό, το σκεύος αυτό είναι ιδανικό για σκληρά μέρη κρέατος, όσπρια και λαχανικά, καθώς το φαγητό που προκύπτει είναι ζουμερό και τρυφερό σε έως και 2/3 λιγότερο χρόνο από ότι τα συμβατικά σκεύη. Το ερμητικό κλείσιμο, το σύντομο μαγείρεμα και το ελάχιστο νερό που χρειάζεται συμβάλλουν στη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών. Επίσης, οι εστίες της κουζίνας λερώνονται λιγότερο και δεν χρειάζεται να περιμένουμε πάνω από την κατσαρόλα. Ωστόσο, το σκεύος αυτό δεν επιτρέπει τη δοκιμή του φαγητού ή την προσθήκη καρυκευμάτων στην πορεία του μαγειρέματος και, επιπλέον, ο διαφορετικός χρόνος βρασμού δεν επιτρέπει το μαγείρεμα ορισμένων τροφών μαζί.  

Συμβουλές χρήσης

•  Ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες χρήσης, ασφάλειας και συντήρησης του κατασκευαστή
•  Δεν ανοίγουμε ποτέ το καπάκι ενώ υπάρχει ακόμα ατμός στο εσωτερικό
• Πλένουμε σχολαστικά όλα τα μέρη της χύτρας
• Χρησιμοποιούμε ελάχιστο νερό, ανάλογα με τη συνταγή που ακολουθούμε, και δεν γεμίζουμε ποτέ πάνω από τα 2/3 του σκεύους.

Το Slow Cooker είναι ακριβώς αυτό που λέει η λέξη: μια ηλεκτρική συσκευή που σιγομαγειρεύει σε χαμηλές θερμοκρασίες (από 75˚C έως 140˚C). Παράλληλα, όμως, προσφέρει τεράστια αυτονομία, ανεμελιά και ασφάλεια, καθώς βάζουμε τη συσκευή σε λειτουργία πριν πάμε για ύπνο ή πριν βγούμε έξω, και όταν ξυπνήσουμε ή επιστρέψουμε στο σπίτι, το φαγητό είναι έτοιμο.

Η συσκευή αυτή μοιάζει με ηλεκτρική γάστρα που διαθέτει μια βαθιά βάση με αντιστάσεις μέσα στην οποία τοποθετείται ένα κεραμικό ή μεταλλικό δοχείο με γυάλινο καπάκι. Οι περισσότερες συσκευές έχουν τρεις σκάλες μαγειρέματος (χαμηλή, μεσαία, υψηλή), ενώ ορισμένες διαθέτουν μια έξτρα λειτουργία που μας επιτρέπει να διατηρήσουμε το φαγητό ζεστό για να το καταναλώσουμε αργότερα.

Η χωρητικότητα μιας τέτοιας συσκευής είναι συνήθως από 3L έως 10L, ανάλογα με τις ανάγκες μας, το μέγεθος της οικογένειας, την ποσότητα και το είδος των φαγητών που θέλουμε να μαγειρέψουμε. Ενδεικτικά, μια τετραμελής οικογένεια μπορεί να καλυφθεί με μια συσκευή 6,5L.

Τι μπορούμε να μαγειρέψουμε σε ένα Slow Cooker και σε πόση ώρα;

Σχεδόν ό,τι θα μαγειρεύαμε σε μια γάστρα ή κατσαρόλα όπως κοκκινιστά, λεμονάτα, λαδερά, όσπρια, σούπες, μαρμελάδες, κ.λπ. Ιδιαίτερα, το λιπαρό κρέας με κόκαλο γίνεται πολύ τρυφερό και λαχταριστό γιατί σιγοψήνεται στα υγρά του. Η συσκευή αυτή φτιάχνει επίσης εξαιρετικούς ζωμούς. Ωστόσο, η φιλοσοφία μαγειρέματος είναι διαφορετική και, μέχρι να εξοικειωθούμε, καλό θα είναι να ακολουθούμε συνταγές δοκιμασμένες σε slow cooker.

Η διάρκεια μαγειρέματος εξαρτάται από τη σκάλα μαγειρέματος που θα επιλέξουμε, από το είδος του φαγητού και την ποσότητα. Ενδεικτικά, ένα slow cooker γεμάτο κατά τα 3/4 θα χρειαστεί 3-6 ώρες στην υψηλή σκάλα και 6-10 ώρες στη χαμηλή.

Συμβουλές Χρήσης

• Το ηλεκτρονικό slow cooker (που ανάβει και σβήνει μόνο του) προσφέρει μεγαλύτερη αυτονομία και ανεμελιά σε σχέση με το αναλογικό.
• Εκτός αν το αναφέρει η συνταγή, το φαγητό δεν χρειάζεται ανακάτεμα. Έτσι, διατηρώντας κλειστό το καπάκι σε όλη τη διάρκεια, δεν υπάρχουν απώλειες θερμότητας.
• Για ιδανικό αποτέλεσμα, το slow cooker καλό είναι να μην γεμίζει πάνω από τα 3/4.
• Ανάλογα με τη συνταγή, απαιτείται από καθόλου έως ελάχιστο υγρό στοιχείο, διότι το αργό μαγείρεμα βοηθάει τα τρόφιμα να βγάλουν τα υγρά τους, ενώ οι υδρατμοί που δημιουργούνται δεν εξατμίζονται.
• Τα κεραμικά δοχεία είναι πιο υγιεινά και ασφαλή για πολύωρη χρήση, ενώ πολλά μεταλλικά δοχεία με αντικολλητική επίστρωση είναι κατάλληλα για χρήση στο μάτι της κουζίνας για τη θωράκιση πχ. κρεατικών, πριν από το ψήσιμο στη βάση του slow cooker.
• Ανάλογα με τα γούστα και την όρεξη, και χωρίς φυσικά να είναι αναγκαίο, θωρακίζουμε το κρέας σε τηγάνι ή στο αντικολλητικό δοχείο του slow cooker, και έχουμε έτοιμη-δεμένη τη σάλτσα που θα βάλουμε στο φαγητό, πχ. στο γιουβέτσι. Εναλλακτικά, επειδή η σάλτσα που προκύπτει από το μαγείρεμα στο SC δεν είναι συνήθως πηχτή, μπορούμε να τη δέσουμε με corn flour ή άμυλο ταπιόκας.

Ενεργειακή κατανάλωση

Με μέση τιμή κιλοβατώρας τα 0,115€, το μηνιαίο κόστος χρήσης του slow cooker, του συμβατικού φούρνου και της κουζίνας  (με απλή κατσαρόλα) είναι το εξής:

• Slow cooker (8 ώρες/ημέρα): 9 ευρώ/μήνας
• Φούρνος (3 ώρες/ημέρα): 28 ευρώ/μήνας
• Μεγάλο μάτι κουζίνας (2 ώρες/ημέρα): 14 ευρώ/μήνας

Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, χρησιμοποιώντας τη χύτρα ταχύτητας εξοικονομούμε 30-60% σε ρεύμα και 80% σε χρόνο.

Slow Cookers και Ασφάλεια Τροφίμων

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α. (USDA) και συγκεκριμένα με το Τμήμα Γεωργίας, Ασφάλειας Τροφίμων και Υπηρεσιών Ελέγχου, η απευθείας θέρμανση από τη βάση, το αργό μαγείρεμα και ο ατμός που δημιουργείται εντός του καλά κλεισμένου δοχείου συμβάλλουν στην εξουδετέρωση των βακτηρίων και καθιστούν το μαγείρεμα με slow cooker μια ασφαλή διαδικασία.

Το κρέας ή τα πουλερικά πρέπει πάντα να αποψύχονται πριν τοποθετηθούν μέσα στο slow cooker.

Τα λαχανικά ψήνονται πιο αργά από το κρέας ή τα πουλερικά στο slow cooker και γι’ αυτό πρέπει να τοποθετούνται στον πάτο του δοχείου. Τα μεγάλα κομμάτια κρέατος ή τα πουλερικά μπορούν να μαγειρευτούν με ασφάλειας σε ένα slow cooker, αλλά εφόσον οι συσκευές αυτές είναι διαθέσιμες σε διάφορα μεγέθη, συμβουλευτείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή σχετικά με τα συνιστώμενα μεγέθη κρέατος και πουλερικών που μπορούν να μαγειρευτούν στο slow cooker σας.
Στη συνέχεια, προσθέστε το κρέας πάνω από τα λαχανικά και την ποσότητα υγρών που αναφέρει η συνταγή, όπως ζωμό, νερό ή σάλτσα μπάρμπεκιου. Μην αφαιρείτε το καπάκι, εκτός αν θέλετε να ανακατέψετε το φαγητό ή να ελέγξετε τον βαθμό ψησίματος του κρέατος.

Οι περισσότερες συσκευές έχουν δύο ή περισσότερες σκάλες μαγειρέματος. Οι τροφές μαγειρεύονται σε διαφορετικούς χρόνους ανάλογα με την επιλεγμένη σκάλα. Φυσικά, θα μαγειρευτούν ταχύτερα στην υψηλή σκάλα σε σχέση με τη χαμηλή. Ωστόσο, για ολοήμερο μαγείρεμα ή για τα λιγότερο τρυφερά μέρη του κρέατος, ίσως βολεύει να χρησιμοποιήσετε τη χαμηλή σκάλα.

Αν είναι εφικτό, βάλτε τη συσκευή στην υψηλότερη σκάλα μαγειρέματος για την πρώτη ώρα και έπειτα γυρίστε στη χαμηλή σκάλα. Ωστόσο, είναι ασφαλές να μαγειρεύετε φαγητά στη χαμηλή σκάλα καθ’ όλη τη διάρκεια.

Μετά το πέρας του μαγειρέματος, το φαγητό θα παραμείνει ασφαλές για όσο διάστημα η συσκευή βρίσκεται σε λειτουργία διατήρησης θερμοκρασίας (warm) ή έως 2 ώρες από την απενεργοποίηση της συσκευής.

Αν απουσιάζετε από το σπίτι σε όλη τη διάρκεια του κύκλου μαγειρέματος με το slow cooker και γίνει διακοπή ρεύματος, το φαγητό πρέπει να απορριφθεί, ακόμα και αν οπτικά φαίνεται ασφαλές. Αν είστε σπίτι, ολοκληρώστε αμέσως το μαγείρεμα με άλλο μέσο: κουζίνα υγραερίου, γκριλ εξωτερικού χώρου ή σε άλλο σπίτι όπου το ρεύμα λειτουργεί.
Όταν είστε σπίτι και αν το φαγητό ήταν εντελώς έτοιμο πριν τη διακοπή, θα παραμείνει ασφαλές μέσα στο δοχείο για έως και δύο ώρες μετά την απενεργοποίηση της συσκευής.

Αποθηκεύστε το περίσσευμα φαγητού σε τάπερ που κλείνουν ερμητικά και τοποθετήστε στο ψυγείο εντός δύο ωρών από την ολοκλήρωση του μαγειρέματος. Δεν συνιστάται η επαναθέρμανση των περισσευμάτων σε slow cooker. Το μαγειρεμένο φαγητό πρέπει να επαναθερμαίνεται στην ηλεκτρική κουζίνα, στον φούρνο μικροκυμάτων ή σε συμβατικό φούρνο μέχρι να φτάσει τους 75˚C. Τότε, το ζεσταμένο φαγητό μπορεί να τοποθετηθεί σε προθερμασμένο slow cooker για να διατηρηθεί ζεστό για το σερβίρισμα – τουλάχιστον στους 60˚C, με θερμόμετρο φαγητού.

Πηγές

Slow Cookers and Food Safety, Food Safety Information, U.S. Department of Agriculture, Food Safety and Inspection Service

Σύνταξη: Μαρίνα Καζίλα
Επιμέλεια: Αναστασία Παπαγγελή Φέλιξ