Ανατομία & Διατροφή: Η Σκωληκοειδής Απόφυση μου & Εγώ

appendix — Η σκωληκοειδης αποφυση: ένας παράδεισος καλών βακτηρίων!

Ένα τόσο μικρό όργανο με τόσο μεγάλους μύθους να το συνοδεύουν!

Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα μικρό όργανο 5-11 εκατοστών που βρίσκεται κοντά στο σημείο όπου συναντώνται το παχύ με το λεπτό έντερο. Οι επιστήμονες αναζητούν την ακριβή λειτουργία του οργάνου εδώ και χρόνια, καθώς η αφαίρεση του δεν προκαλεί αισθητά συμπτώματα.

Δεν είναι γνωστά πολλά για τη σκωληκοειδή απόφυση επειδή οι έρευνες σχετικά με αυτή είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Υπάρχουν μόνο λίγα ζώα που έχουν και είναι πολύ διαφορετική από την ανθρώπινη.

Αν και ακόμα πιστεύεται ότι είναι ένα “άχρηστο” όργανο, απόρροια της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, νέες έρευνες δείχνουν ότι τελικά η σκωληκοειδης αποφυση είναι ένα ασφαλές καταφύγιο και ένας παράδεισος καλών βακτηριδίων για το έντερο με σκοπό την προστασία του.

Στην παλαιολιθική εποχή, όταν διαταρασσόταν η ισορροπία των βακτηριδίων του γαστρεντερικού συστήματος από μία νόσο ή πάθηση, τότε η σκωληκοειδής απόφυση ενέκρινε τα καλά βακτηρίδια που κάνουν πάρτι μέσα της και βοηθούσε το έντερο να επουλωθεί και να επανέλθει.

Στην σύγχρονη εποχή, με τις πρακτικές ιατρικής περίθαλψης και υγιεινής που έχουμε, η διατήρηση ενός αποθέματος ευεργετικών βακτηρίων στο σώμα μπορεί να μην είναι απαραίτητη. Αυτό συμβαδίζει με την παρατήρηση ότι η αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης στις σύγχρονες κοινωνίες δεν έχει εμφανή αρνητικά αποτελέσματα.

Αν και η έρευνα που έχει γίνει έως τώρα δεν συνδέει άμεσα αυτό τον προτεινόμενο ρόλο με την σκωληκοειδή απόφυση, οι ερευνητές λένε ότι υπάρχει μια ισχυρή περίπτωση όντως αυτός να ήταν ο ρόλος της σκωληκοειδούς απόφυσης και πρέπει να επαναπροσδιοριστεί με βάση τις νέες πληροφορίες σχετικά με το ρόλο των βακτηριδίων στην εντερική υγεία.

Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα;

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης που συνήθως οδηγεί στην αφαίρεση της, χωρίς αρνητικά αποτελέσματα για τον οργανισμό, συνήθως παρουσιάζεται με οξύ πόνο στην κοιλιακή χώρα ή και ακολουθείται από ναυτία. Υπάρχουν αρκετές παρανοήσεις σχετικά με το τι μπορεί να την προκαλέσει, οι αιτιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:

βεζικά (benzoars)
ξένα σώματα
τραυματισμό
εντερικούς σκώληκες
λεμφαδενίτιδα (φλεγμονή των λεμφαδένων) και, κατά κανόνα,
ασβεστοποιημένες αποθέσεις κοπράνων που είναι γνωστές ως σκωληκοειδείς ή φεαλιθιοί.

Φεαλιθιός και σκωληκοειδής απόφυση με φλεγμονή.

Η εμφάνιση των φεαλιθίων έχει προκαλέσει εντύπωση, καθώς η παρουσία τους σε άτομα με σκωληκοειδίτιδα είναι υψηλότερη σε αναπτυγμένες χώρες από ό,τι στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπρόσθετα, τα σκωληκοειδή κόπρανα σχετίζονται κυρίως με την περίπλοκη σκωληκοειδίτιδα. Η δημιουργία και η στάση των κοπράνων μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο, όπως αποδεικνύεται από άτομα με οξεία σκωληκοειδίτιδα που έχουν λιγότερες εντερικές κινήσεις ανά εβδομάδα σε σύγκριση με τα άτομα που έχουν υγιές εντερικές κινήσεις.

Μπορούν οι σπόροι φρούτων και τα υπολείμματα φυτών που δεν έχουν πεπτεί να προκαλέσουν οξεία σκωληκοειδίτιδα;

Υλικό σκωληκοειδούς που παρουσιάζει υπολείμματα φυτών που δεν έχουν πεπτεί.

Μία από τις πιο συχνές παρανοήσεις σχετικά με την σκωληκοειδή απόφυση είναι ότι η τυχαία βρώση σπόρων μπορεί να τη φράξει και να οδηγήσει σε οξεία σκωληκοειδίτιδα. Σε γενικές γραμμές, αν και έχει συμβεί, είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Το 95% των ουσιών που λαμβάνονται από το στόμα αλλά δεν αφομοιώνονται περνούν από το πεπτικό σύστημα χωρίς κανένα πρόβλημα. Πιο βαρύτερες ουσίες, από την άλλη πλευρά, εντοπίζονται στο κάτω μέρος του τυφλού μέρους του παχέους εντέρου που συνδέεται με την σκωληκοειδή απόφυση και μπορούν εύκολα να εισέλθουν. Επειδή η περισταλτική δραστηριότητα της σκωληκοειδούς απόφυσης δεν είναι ικανή να “επιστρέψει” αυτή την ουσία στο παχύ έντερο, η συσσώρευση ξένων σωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη και συνεπώς να οδηγήσει σε φλεγμονή.

Τα ξένα σώματα που είναι πιθανό να προκαλέσουν σκωληκοειδίτιδα μπορούν να είναι τα εξής: μεταλλικές βελόνες, σωματίδια σφαιρών που καταπόθηκαν με την κατανάλωση κρέατος, οδοντογλυφίδες, σφραγίσματα δοντιών, καθώς και σπόροι φρούτων. Μερικοί από τους σπόρους φρούτων που καταπίνονται, απομακρύνονται φυσιολογικά από το σώμα, ενώ μερικοί από αυτούς μπορεί να είναι η αιτία της σκωληκοειδίτιδας. Έχουν αναφερθεί κρούσματα σκωληκοειδίτιδας που προκαλούνται από σπόρους λαχανικών και φρούτων όπως κακάο, πορτοκάλι, πεπόνι, κριθάρι, βρώμη, σύκο, σταφύλι, χουρμάδες, κύμινο και ξηροί καρποί.

Τα ξένα σώματα στην σκωληκοειδή απόφυση (π.χ. φεαλιθιοί) δεν προκαλούν πάντα φλεγμονή, αλλά μπορεί να προκαλέσουν οξύ κοιλιακό πόνο που μιμείται την οξεία σκωληκοειδίτιδα και αυτοί οι ασθενείς απαιτείται να υποβληθούν σε σκωληκοειδεκτομή για οξεία σκωληκοειδίτιδα.

Στη έρευνα που δημοσίευσε το 1988 ο Byard και οι συνεργάτες του, αναφέρθηκε ότι μεταξύ 1 409 ατόμων με σκωληκοειδεκτομή παρατηρήθηκαν σπόροι φρούτων μόνο σε μία από τις περιπτώσεις (1/1.409, 0.07%).
Σε μία μελέτη, βρέθηκαν σπόροι φρούτων σε 1 από τις 1.969 σκωληκοειδής αποφύσεις (1/1.969, 0.05%), ενώ 34 περιπτώσεις σπόρων φρούτων αναφέρθηκαν από άλλους.

Δεδομένου ότι οι σπόροι καρπών στην σκωληκοειδή απόφυση είναι πολύ σπάνιοι, οι σχετικές δημοσιεύσεις γενικά υποβάλλονται στη βιβλιογραφία ως αναφορές περιπτώσεων. Οι περιπτώσεις σκωληκοειδίτιδας με σπόρους καρπών που περιλαμβάνονται σε αυτή τη μελέτη ήταν παρόμοιες με εκείνες που αναφέρθηκαν από τον Byard και συνεργάτες. Θεωρήθηκαν ότι αυτές οι 34 περιπτώσεις των σπόρων φρούτων στη βιβλιογραφία δεν αντικατοπτρίζουν τα γεγονότα λόγω των κριτηρίων δημοσίευσης των περιοδικών, καθώς και των δυσκολιών στη σάρωση άρθρων των περιοδικών και της έλλειψης ευρετηρίασης. Επιπλέον, αν και η σκωληκοειδεκτομή είναι η συνηθέστερη γενική χειρουργική επέμβαση και μπορεί να εκτελείται σε όλα τα νοσοκομεία, ακόμη και σε νοσοκομεία δεν υπάρχουν δημοσιεύσεις σχετικές με αυτήν.

Τα φυτικά ξένα σώματα ( φυτοβεζικά / phytobezoar) αναπτύσσονται μέσω του συνδυασμού φυτικών ουσιών που δεν πέπτονται στο γαστρεντερικό σύστημα. Έχουν αναφερθεί ότι φυτοβέζικα που αποτελούνται από φοίνικα Trabzon ή εσπεριδοειδή οδήγησαν σε εντερική απόφραξη.

Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που τρώνε σπόρους φρούτων και υπολείμματα φυτών δεν αναπτύσσουν γενικώς την σκωληκοειδίτιδα. Ο λόγος της οξείας σκωληκοειδίτιδας που προκαλείται από τα φυτά είναι ελάχιστος σε όλους τους ασθενείς με σκωληκοειδείς αιτίες.

Παρ ‘όλα αυτά και εν κατακλείδι, προτείνεται να μην καταναλώνονται σπόροι φρούτων που δεν έχουν υποστεί ζύμωση και ότι τα φυτά πρέπει να μασώνται καλά.